“Təcridxananın yüksək rütbəli əməkdaşları işgəncələri Ombudsmanın təcridxana divarlarına yapışdırdığı azərbaycan və ingilis dillərində “İşgəncəyə yox!” şüarlarının altında verir”
Bu yazıda sizə 1 saylı Bakı İstintaq Təcridxanası istintaq yox, işgəncə təcridxanası olmağından bəhs edəcəyəm.
Əvvəlcə onu qeyd edim ki, işgəncələrlə bağlı dəfələrlə Penitensiar Xidmətin rəhbərliyinə, təcridxana rəhbərliyinə, Ombudsmana müraciət etsək də, ciddi tədbir görülmədi. Ondan sonra qərara gəldim ki, şahidi olduğum, eşitdiyim işgəncə və qeyri-insani rəftar hallarının qeydiyyatını aparım və 6 aylıq kiçik bir hesabat hazırlayım.
2023-cü il noyabrın 20-də həbs olundum. Noyabrın 22-dən xalq arasında “Kürdəxanı həbsxanası” kimi tanınan Bakı İstintaq Təcridxanasında saxlanılırıq. İlk həftələrdə şikayətlərlə bağlı tez-tez məhkəmələrə getdiyimizdən hadisələrdən çox da məlumatlı deyildim. Dekabrın 20-dən sonra sistemli işgəncə hallarını eşitməyə başladım. Bu ilin yanvarından işgəncə faktlarını saymağa başladım.
Əvvəlcə işgəncələrin sadəcə səslərini eşidirdim: sillə, təpik, yumruq, dubinka, söyüş, təhqir. Sonra isə qeyri-insani rəftar və işgəncə hallarını öz gözlərimlə görməyə başladım: döymək (üzdə, bədəndə ciddi xəsarətlər), məhbusu qandalla korpuslarda dəmir barmaqlıqlar olan arakəsmələrdən asmaq (yuxarıdan asmaq, ortadan qandallamaq, lap aşağıdan bağlamaq), günlərlə beton döşəmə üstündə yatızdırmaq, məhbusu yerdən bir əlini çarpayının baş tərəfindəki, digərini isə aşağı tərəfdəki ayağına qandallayıb gecə 12 saat saxlamaq, məhbusu başı aşağı əllərini və ayaqlarını dəmir barmaqlıqlardan qandalla asmaq və dubinka ilə döymək, dustağı yerə yıxaraq üstünə çıxıb döymək, tapdalamaq, əlil, xəstə olduğunu deyən adamları döymək, saç-saqqalı qırxmaq, söyüş, təhqir, hədələmək...
Məhbuslara işgəncə adətən səhər saat 9-10 arası verilir. Hansısa qaydanı pozduğuna görə, yaxud da cinayət törətməkdə şübhəli bilinərək saxlanılan məhbusları etiraz edib haqqını tələb etdiyinə görə axşam və ya səhər gətirib korpuslardakı “kars”lara salır, “reşotka” arakəsmələrə qandallayırlar. Səhər təxminən saat 10-da isə müavinlər gəlib həmin məhbusları döyməklə, hədələməklə, təhqir etməklə cəzalandırmağa başlayırlar.
İşgəncələr Penitensiar Xidmətin idarəçilik normasına çevrilib. Təsəvvür edin, səhər oyanıb yemək yeməyə, yaxud kitab oxumağa başlayırsan, bir də görürsən qışqırtı, işgəncə səsləri də başlayır. Bu yolla həm dustağı cəzalandırırlar, həm də digər məhbusların gününü zəhər edib onlara da dolayısı ilə “dərs verirlər”.
Etiraz edirsən, Ombudsmanın divarlara vurduğu “İsgəncəyə yox!” şüarını qışqırırsan, müavinlər gəlib təəccüblə soruşurlar ki, “Nə məsələdir?” Mübahisə, etiraz, narazılıq... Sonra sakitlik yaranır. Üç-beş gün fasilə verilir, ondan sonra eyni ssenari yenidən təkrarlanır.
1 saylı Bakı İstintaq Təcridxanasının rəisi Elnur İsmayılovla müavinləri zorakılıq hallarına haqq qazandırmaq üçün deyirlər ki, döyülənlər problemli məhbuslardır. Guya onları döyməsələr, təcridxana idarəolunmaz hala gələr. İdarəçilikdə səriştəsizliklərini bununla ört-basdır etməyə çalışırlar.
Martın 13-də Penitensiar Xidmətdən Rövşən adlı əməliyyatçı-polkovnik gəlmişdi. 1976-cı il təvəllüdlü bu şəxs xidmət rəisi general Mirsaleh Seyidova birbaşa ona məruzə etdiyini və onun tapşırığı ilə görüşə gəldiyini dedi. Söhbətimiz beş saata yaxın davam etdi. Onun bir saatını işgəncələrdən danışdıq. Mən deyirdim, olmaz, işgəncə cinayətdir, o isə işgəncə, qeyri-insan rəftar hallarına haqq qazandırırdı. Bu, o demək idi ki, Mirsaleh Seyidov da bu işgəncələrdən xəbərdardır və o da məhbuslara verilən işgəncələri müdafiə edir. Rəhbərlik istəməsə, ciddi nəzarət etsə, dustaqlara sistemli işğəncə verməyə hansı zabitin, yaxud həbsxana işçisinin cəsarəti çatar?
Hər dəfə etiraz edəndə həbsxana rəhbərliyi işgəncənin, döyülmənin, söyüşün, təhqirin legitim və haqlı tədbir olduğunu israrla təkrarlayırlar. Bütün koridorlarda Ombudsmanın 916 qaynar xətti və Azərbaycan və ingilis dillərində “İşgəncəyə yox!” (“No to torture!”) şüarları vurulub. Məhbuslara işgəncələr isə elə bu plakatların altında verilir. Hər həftə, bəzən də ardıcıl hər gün işgəncələr davam edir. Bəzən bir nəfər, bəzən də 10-15 nəfər birdən döyülür.
Üç mərtəbədən ibarət səkkiz korpusun hər birində qanunsuz karserlər düzəldiblər. Birinci mərtəbələrdə bu karserlər 28 saylı kameralardır. Mənim saxlandığım 8-ci korpusun 28-ci kamerası isə düz bizim kamera ilə üz-üzədir. Gecələr döyüləcək dustaqları gətirib ora bağlayırlar, səhər isə rəis müavinləri – əsasən də polkovnik-leytenant Ceyhun Hacıyev və kapitan Cavid Güləliyev həmin məhbusları cəzalandırmağa başlayırlar.
Kapitan Güləliyev yenicə birinci müavin təyin olunub. O, buna qədər nəzarət-rejim şöbəsinin rəisi idi. Görünən odur ki, 30 yaşlarında olan Güləliyev karyera pillələrini çox sürətlə qalxır.
Səhər 10-un yarısı idi. Yenə dəhlizdə qışqırıq, səs-küy qalxdı. Cavid Güləliyev kapitan olduğunu deyən İlkin Babayev adlı bir məhbusu döyürdü. Eşitdiyim dialoq belə idi:
İlkin Babayev:
-Xahiş edirəm, vurma. Ayaq üstə dayana bilmirəm.
Cavid Güləliyev:
-Mən elə döyə-döyə, vura-vura birinci müavin olmuşam.
İlkin Babayev:
-Dayana bilmirəm! Sən də kapitansan, mən də kapitanam. Vurma! Tanıyıram səni, Etibar Pirverdiyevin bacısı oğlusan.
Cavid Güləliyev:
-Kişinin bacısı oğluyam da, (söyüşlə) filankəsin bacısı oğlu deyiləm ki!
Yenə döyülmə, söyüş, təhqir...
Bəli, bu, həmin Etibar Pirverdiyevdir ki 2018-ci ildə “Azərenerji”nin prezidenti olanda hər yerdə işıqlar sönüb ölkə qaranlığa qərq olandan sonra vəzifəsindən qovuldu. Onda dayısı ölkəni zülmətə qərq etmişdi, indi də bacısı oğlu Bakı İstintaq Təcridxanasını işgəncəyə qərq edib.
Bir dəfə də Elnur İsmayılovun müavini Ceyhun Hacıyev məhbuslardan birini yıxıb ayağının altına döyürdü. Müavin cüssəli adamdır, 2 metr boyu var. Çəkisi də 110-120 kq olar. Məhbus isə onun bir ayağı boyda idi. Sırada isə 7-8 nəfər döyülmə növbəsini gözləyirdi. Nəzarətçilər tələm-tələsik məni kameraya qaytardılar ki, baş verənləri görməyim.
Aprelin 10-da Orxan adlı məhbusu gecə gətirib bizim korpusun dəmir barmaqlıqlarına qandalladılar. Blogger olduğunu deyən Orxan bildirdi ki, kamerada vəziyyət acınacaqlıdır, əl-üz yuyan belə yoxdur. Buna etiraz edib haqqını tələb edəndə gətirib “reşotka”ya bağlayıblar. Orxan səhərə qədər orada qaldı. Səhər isə Ceyhun Hacıyev onu ənənəvi qaydada döyüb cəzalandırdı.
Oxşar hadisə mayın 23-də də baş verdi. Avtomobil qəzasına görə həbs olunan bir nəfəri korpusa qandalladılar. O da qışqırır, zarıyırdı. Bu tipli cəzalar ikitərəflidir. Həm “reşotka”ya vurulan məhbus, həm də korpusda saxlanılan digər 100-150 məhbus səs-küylə, gecə vaxtı qışqırtılarla cəzalandırılırlar. Hətta ikinci mərtəbədə saxlanılan siyasi məhbuslar deyir ki, qışqırtı, sillə-təpik, işgəncə səsləri onların saxlandıqları kameralarda da eşidilir.
Mayın sonu idi. Axşamtərəfi yenə karsa bir məhbus gətirdilər. Məhbusun üzünün sol tərəfi tamamilə gömgöy göyərərək şişmiş, qan tuluğu içində idi. Bu, Abdullayev soyadlı, 25-30 yaşlarında, idmançı görünüşlü, 95-100 kilo çəkisi olan məhbus idi. Onu bizim korpusdakı karsda çarmıxa çəkilmiş şəkildə döşəmənin üzərində çarpayının ayaqlarına qandalladılar və 12-13 saat səhərə qədər o vəziyyətdə saxladılar.
Həbsxanada məşhur işgəncə verənlərdən biri də Pərviz Quliyev adlı gizirdir. O, 4-cü korpus, 1-ci mərtəbənin “starşina”sıdır. Onun xüsusi işgəncə forması var. Pərviz dustaqları dəmir barmaqlıqlardan başı aşağı, ayaqları və əllərini qandalla bağlayıb tərs formada çarmıxa çəkir, sonra da dubinka ilə döyür.
Qayıdaq korpuslardan karsların qanunsuz olması məsələsinə.
Yeni təyin olunmuş ədliyyə naziri Fərid Turab oğlu Əhmədov mayın 10-da təcridxanaya gəldi. Onun gəlişinə bir neçə gün qalmış ciddi hazırlıq, təmir-rəngləmə işləri getdi. Bu işlər çərçivəsində həmin karserlərin dəmir barmaqlıqlı qapılarının üstünə digər kameralarda olduğu kimi bağlı, nəfəsliyi olan qapı vurdular. Qapıların üstünə isə “Anbar” yazdılar. Yəni, Penitensiar Xidmətin rəhbərliyi yeni naziri bu şəkildə aldadıb.
Yəni, 28 saylı kameralardakı karslar qanunsuz olaraq özbaşına şəkildə yaradılıb. Korpuslardakı bütün 28-ci kameralar həqiqətən də qanuni karser idisə, niyə yeni nazir təcridxanaya gələndə onların qapısı bağlanıb üstünə “anbar” yazıldı? Bütün bu qanunsuzluqlar və özbaşınalıqlarla bağlı ciddi araşdırmalar aparılmalı, cavabdeh şəxslər cəzalandırılmalı, sistemli işgəncələrin qarşısı alınmalıdır.
“Kürdəxanı” təcridxanasının işgəncə kralları bunlardır:
- Ceyhun Hacıyev (polkovnik-leytenant)
- Cavid Güləliyev (kapitan)
- Pərviz Quliyev (gizir)
2024-cü ilin ilk altı ayı ərzində 58 işgəncə və qeyri-insani rəftar halı qeydə almışam. Bunlar hələ ki, təkcə mənim saya bildiyim, şahidi olduğum hallardır. İndi təsəvvür edin, müvəqqəti saxlanma təcridxanalarında və həbsxanalarda işgəncə və pis rəftarın miqyası hara çatır. Çünki bu hallar təkcə mənim saxlanıldığım 8-ci korpusda yox, digər korpuslarda və mərtəbələrdə də baş verir.
Ülvi Həsənli, "Abzas Media"nın direktoru
English version of the text
"Prisoners are crucified and beaten, hung from the iron bars in the corridors" - Ulvi Hasanli writes about what he has witnessed in the detention center over the past 6 months
The high-ranking employees of the detention center torture the prisoners right under the "No to torture!" billboard on the walls in Azerbaijani and English, which have been posted by the Ombudsman
In this article, I will talk about why Baku Detention Center No. 1 is not a place of investigation but a torture center.
To start, I want to highlight that despite our repeated appeals to the management of the Penitentiary Service, the prison administration, and the Ombudsman, no significant action was taken. After that, I decided to record the cases of torture and inhuman treatment that I witnessed and heard and prepare a brief report covering the last six months.
I was arrested on November 20, 2023. Since November 22, I have been detained in the Baku Pre-trial Detention Center, which is commonly known as the "Kurdakhani Prison". During the first few weeks, I didn't know much about what was going on, as we often went to court for complaints. However, after December 20, I started hearing about cases of systematic torture. I began recording instances of torture from January of this year.
At first, I could only hear the sounds of torture: slaps, kicks, punches, fists, swearing, insults. Then I began to witness inhumane treatment and torture with my own eyes: beatings (severeinjuries on the face and body), hanging the prisoner with handcuffs from partitions with iron bars in the enclosures (hanging from above, handcuffing in the middle, tying from the very bottom), making the prisoner lying on the concrete floor for days, handcuffing one hand to the head of the bed and the other to the leg at the bottom of the bed for 12 hours at night, hanging the prisoner upside down by his hands and feet from iron bars and beating him with a baton, knocking the prisoner to the ground and beating, trampling, beating people who say they are disabled or sick, shaving, cursing, insulting, threatening...
Prisoners are usually tortured between 9 and 10 in the morning. Prisoners detained for violating some rule or suspected of committing a crime are brought in the evening or the morning, placed in the "kars" (Editor's addition: punishment or disciplinary cell which isolated from the other cells within the detention center), and handcuffed to the grille partitions for protesting and demanding their rights. Around 10 a.m., the deputies prison administration starts punishing those prisoners by beating, threatening, and insulting them.
Torture has become the management norm of the Penitentiary Service. Imagine, waking up in the morning and starting to eat or read a book, and suddenly you hear screams and sounds of torture. In this way, they not only punish the prisoner but also spoil the day of other prisoners and indirectly "teach them a lesson."
You protest, shout the 'No to Torture!' slogan posted by the Ombudsman on the walls, and the deputies come and ask in surprise, 'What's the matter?' Argument, protest, irritation... Then silence ensues. After a break of three to five days, the same scenario is repeated.
Elnur Ismayilov, the head of Baku Detention Center No. 1 and and his deputies justify violence saying that the beaten prisoners are the problematic ones. As if, if they don't beat them, the detention center will become unmanageable. However, under this pretext they try to cover up their incompetence in prison management.
On March 13, an operative colonel named Rovshan from the Penitentiary Service visited the detention center. He, born in 1976, said is going to make an in-person report to General Mirsaleh Seyidov, the Chief of the Penitentiary Service. Rovshan said he came to the meeting on behalf of his Chief. Our conversation lasted about five hours. We talked about torture for an hour. I said, torture is a crime, but he insisted inhumane treatment. This indicated that General Seyidov was also aware of these practices and supported the torture of prisoners.If the management does not approve of such actions and maintains strict control, which officer or prison worker would have the audacity to systematically torture prisoners?
Every time I protest, the prison administration insists that torture, beating, cursing, and insulting are legitimate and justified measures. The 916 hotline of the Ombudsman and the "No to torture!" slogan in Azerbaijani and English are displayed in all corridors. Prisoners are tortured under these posters. Torture continues every week, sometimes every day. Sometimes, one person and sometimes 10-15 people are beaten at once.
They constructed illegal “kars” in each of the eight buildings with three floors. On the first floors, these isolation cells are numbered 28. Cell 28 of the 8th building is directly situated in front of the cell where I am kept. At night, they bring the prisoners to be beaten and lock them there, and in the morning, the deputy chiefs - mainly Lieutenant Colonel Jeyhun Hajiyev and Captain Javid Gulaliyev - start punishing those prisoners.
Captain Gulaliyev has just been appointed the first deputy of the preßtrial detention cell chief. Previously, he was the head of the control-regime department. It seems that Gulaliyev, who is in his 30s, is climbing the career ladder very quickly.
It was just past ten in the morning when the hallway erupted with shouting and noise once again. Captain Javid Gulaliyev was beating a prisoner named Ilkin Babayev, who claimed to be a captain himself. The dialogue I overheard went something like this:
Ilkin Babayev:
- Please, don't beat. I hardly stand on my feet.
Javid Gulaliyev:
- I became the first deputy by beating prisoners.
Ilkin Babayev:
- I can't stand on my feet! You are also a captain like me. Don't beat me! I know you, you are Etibar Pirverdiyev's nephew.
Javid Gulaliyev:
- I am the man's nephew and not (swears) a …’s nephew!
Again, beatings, swearing, insults...
Javid Gulaliyev’s uncle Etibar Pirverdiyev, the president of Azerenergy in 2018 when lights went out everywhere in Azerbaijan, and the country sank into darkness. Back then, uncle had plunged the country into darkness, and now his nephew has sunk the Baku Pr-trial Detention Center in torture.
Once, Jeyhun Hajiyev, who is deputy to Elnur Ismayilov, knocked down one of the prisoners and began beating him under his feet. The deputy is a big man, nearly 2 meters tall. He possibly weighs 110- 120 kg. The prisoner was not taller than Mr.Hajizev’s legs. Meanwhile, 7-8 other prisoners were waiting in line waiting for their turn to be beaten. The guards quickly rushed me back to my cell to prevent me from witnessing what was happening there.
On April 10, a prisoner named Orkhan was brought in at night and handcuffed to the iron bars of the prison building. Orkhan, who presented himself as a blogger, told me that the conditions in the cell are deplorable; there is no hand basin. When he protested and demanded his rights, they handcuffed him to the partitions of iron bars. Orkhan remained there until morning. The next day, Ceyhun Hajiyev punished him in the usual brutal manner.
A similar incident happened on May 23. A person arrested for a car accident was handcuffed to the iron bars. He was screaming and crying. This type of punishment is two-sided: Both the prisoner tied to iron bars and the other 100-150 prisoners kept in the cell are punished with noise and screams at night. Even the political prisoners kept on the second floor say that screams, slaps, kicks, and torture sounds can be heard in their cells as well.
It was the end of May when they brought another prisoner to the punishment cell. The left side of his face was completely bruised, swollen, and covered in blood. The prisoner named Abdullayev, probably 25-30 years old, an athletic, and possibly weighed between 95 and 100 kilos. They handcuffed him in a crucifixion-like position to the bed legs on the floor in the punishment cell in our building and left him in that position for 12-13 hours until morning.
One of the famous torturers in the prison is an ensign named Parviz Guliyev. He was the chief supervisor of the 1st floor at the 4th prison building. Parviz has a particular method of torture: he hangs prisoners upside down from iron bars, handcuffs their feet and hands, and then crucifies them in this inverted position before beating them with a truncheon.
Let's return to the issue of illegal "kars" in the building.
The newly appointed Minister of Justice, FaridAhmadov, visited the detention center on May 10. A few days before his arrival, there was a flurry of activity, including serious preparations and repair work. As part of these preparations, the iron-barred doors of the punishment cells were covered with solid doors equipped with breathing vents, similar to those in other cells. They wrote "Storage " on the doors. In this way, the Penitentiary Service's management deceived the new minister.
In other words, the isolation cells in the rooms number 28 were created arbitrarily and illegally. If all the 28th cells in the buildings were indeed legal isolation cells, why were their doors locked and labeled as "Storage" when the new minister visited the detention center? A thorough investigation must be conducted into all these illegalities and abuses, those responsible must be held accountable, and systematic torture must be stopped.
The torture „kings” of the "Kurdakhani" detention center are:
1. Jeyhun Hajiyev (lieutenant colonel)
2. Javid Gulaliyev (captain)
3. Parviz Guliyev (ensign)
During the first six months of 2024, I have recorded 58 instances of torture and inhumane treatment in Baku Detention Center N1. These are only the cases that I have personally counted and witnessed. Now, imagine the extent of torture and mistreatment in the temporary detention centers and prisons in Azerbaijan. These cases are not limited to the 8th prison building where I am held, but also committed on the floors of other prison buildings as well.
