Avropa İttifaqı 4 fevral Ümumdünya Xərçənglə Mübarizə Günündə bu xəstəliyə qarşı "qətiyyətli addımlar atılmazsa" dünyada təxminən 10 milyon olan ölüm sayının 2040-cı ildə üçdə bir səviyyəsində artacağını vurğulayıb. Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen bəzi üzv dövlətlərdə ölüm hallarının digərlərinə nisbətən daha çox olması faktını aradan qaldırmaq üçün "xərçəng bərabərsizliyi reyestrinin" işə salındığını elan edib. Leyen proqram sayəsində üzv ölkələr və bölgələr arasındakı fərqlərin müəyyən ediləcəyini və yardımların birbaşa hədəfə yönəldiləcəyini vurğulayıb. 2018-ci ilin məlumatlarına görə, Şərqi Avropa ölkələrində xəstəlikdən ölüm nisbəti daha yüksəkdir. Xərçəng xəstəliyində hər min adama 335,4 ölümün müşahidə edildiyi Macarıstan bundan ən çox təsirlənən ölkələrdən biridir. Hər min nəfərə düşən xərçəng ölümlərinin sayına görə, 323,86 ilə Xorvatiya və 310,64 ilə Slovakiya ən çox təsirlənən ölkələrdir. Ən aşağı göstəricilərə malik ölkələr min adam başına 172,12 ölümlə Lixtenşteyn, 209,26 ilə İsveçrə və 212,76 ilə Finlandiya olub. Avropa və Mərkəzi Asiyanın 53 ölkəsini əhatə edən Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Avropa Regionunda xərçənglə bağlı ölümlər ümumi ölümlərin 20 faizindən çoxunu təşkil edir. 2020-ci ildə Avropa İttifaqında 2,7 milyon insana xərçəng diaqnozu qoyulduğu və onlardan 1,3 milyonunun dünyasını dəyişdiyi təxmin edilir. Bu müddət ərzində Covid-19 pandemiyası səbəbindən çoxlu sayda hadisənin qeydə alınmadığı bildirilir. Aİ Komissiyasının hesablamalarına görə, effektiv addımlar atılmasa, 2040-cı ilə qədər yeni hallar 21 faiz, xərçəngdən ölüm halları isə 31 faiz artacaq. Azərbaycanda vəziyyət necədir? Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssis-eksperti, onkoloq Azad Kərimli deyib ki, bütün dünyada olduğu kimi Azərbaycanda da onkoloji xəstəliklərə tutulmuş insanların sayı artmaqdadır. 2020-ci ilin hesabatına görə, qeydiyyatda 54 403 nəfər onkoloji xəstə olub “Ümumilikdə götürdükdə 2020-ci ildə qeydiyyata 11 595 nəfər birincili onkoloji xəstə kimi düşüb. Bunlardan birinci-ikinci mərhələdə 4575 nəfər, üçüncü mərhələdə 3876, dördüncü mərhələdə 3144 nəfər olub. Lakin burada demoqrafik göstəricilərə də nəzər salmaq lazımdır. Xərçəng xəstəliklərinin sayı demək olar ki, ölkə əhalisinin sayı ilə paralel artır. Demoqrafik göstəricilərlə müqayisəli götürsək, artım olan yerdə istər-istəməz onkoloji xəstəliklərdə də artım müşahidə olunur. Müvafiq göstəriciləri qonşu ölkələrin statistik məlumatları ilə müqayisə etsək, deyə bilərik ki, respublikamızda xərçəng xəstələrinin sayı o qədər də çox deyil. Hazırda onkoloji xəstələrin aşkarlanmasında vəziyyət çox yaxşıdır. Belə ki, əgər 2016-cı ildə 17 166 nəfər 5 il və 5 ildən artıq yaşayanlar idisə, 2020-ci ildə bu göstərici 19 766 nəfər olub. Bu da qabaqcıl tibbi avadanlıqların olması, müasir müayinə, müalicə üsullarının tətbiqi, müalicədə protokolların istifadə olunması xəstəliyin sağalmasına, xəstənin vəziyyətinin yaxşılaşmasına xeyli təsir göstərib. Xəstəliyin erkən mərhələsində həkimə müraciət etməyi məsləhət görürəm, çünki bu, xərçəngin bəzi formalarından şəfa tapmaq ehtimalını xeyli artırır. Onkoloji xəstələrin sayının artmasında ekologiya problemləri, qida rejimi, yeyinti məhsullarının keyfiyyəti, yeni texnologiyaların tətbiqi ilə əlaqədar şüalanma və radiasiya səviyyəsinin çoxalması mühüm rol oynayır". O qeyd edib ki, yaşından, maddi durumundan və cəmiyyətdəki mövqeyindən asılı olmayaraq onkoloqun görüşünə gələn hər kəs həkimdən dəhşətli bir xərçəng diaqnozu eşitməkdən ən çox qorxur, ancaq onkologiyadan da təhlükəli xəstəliklər var: “Bütün dünyada hazırda koronavirus tüğyan edir, o cümlədən də bizim respublikamızda. Hazırda bütün dünya peyvənd olunur. Ölkəmizdə aparılan vaksinasiya prosesi dünyada aparılan uğurlu vaksinasiya kampaniyalarından biridir. Təəssüf ki, bəzən sosial şəbəkələrdə “ekspertlər”in səsləndirdiyi əsassız fikirlər insanları çaşdırır. Vətəndaşlar rəsmi səhiyyə qurumlarını təmsil edən ekspertlərin tövsiyələrinə əməl etməlidirlər. Sürətlə yayılan virusdan qurtulmaq istəyiriksə, vaksinasiya prosesində aktiv iştirak etməliyik. O ki qaldı onkoloji xəstələrin peyvəndləməsi ilə bağlı suala, bildirmək istəyirəm ki, yaxın zamanlarda əməliyyat keçirən, yaxud əməliyyatdan sonrakı dövrdə olan onkoloji xəstələr vaksin oluna bilməz. Həmçinin kimyaterapiya müalicəsi alan, ya da hazırda şüa terapiyası şöbəsində müalicə olunan onkoloji xəstələrə vaksin tövsiyə olunmur. Müalicə bitdikdən sonra onlar da peyvənd oluna bilərlər. O cümlədən də pasient uzun müddətdir onkoloji xəstə kimi qeydiyyatdadır, niyə peyvənd olunmasın? Hesab edirəm ki, mütləq COVID-19-a qarşı peyvəndlənməlidir” - o, qeyd edib.